Hurda Teşviki Yasası Nedir? Kimler Yararlanabilir, Nasıl Başvurulur?

İçindekiler

Hurda Teşviki Yasası, trafikteki eski ve ekonomik ömrünü tamamlamış araçların sistemden çıkarılmasını sağlayarak hem çevresel sürdürülebilirliği hem de trafik güvenliğini artırmayı hedefleyen bir düzenlemedir. Bu yasa sayesinde araç sahipleri, belirlenen kriterlere uyan eski araçlarını hurdaya ayırarak hem vergi avantajı hem de yeni araç alımlarında teşvik kazanabilmektedir. Özellikle yüksek emisyon salan ve güvenlik standartlarını karşılamayan araçların trafikten çekilmesiyle, ülke çapında daha temiz bir çevre, daha güvenli yollar ve daha genç bir araç parkı oluşması amaçlanır.

Yasa, belirli şartları karşılayan bireysel ve ticari araç sahiplerine başvuru imkânı sunar ve sürecin doğru işletilmesi için yetkili kurumlar aracılığıyla başvuru yapılması gerekir. 2025 yılında yasallaşan, Hurda Teşvişi Yasası nedir, kimler yararlanabilir ve nasıl başvurulur bu konu hakkında tüm detayları ilgili yazımızda Zaren Sigorta olarak size aktaracağız.

Amaç ve Beklenen Etkiler

  • Çevresel fayda: Eski araçların emisyonu yüksektir; hurda desteğiyle karbon ve partikül salımı düşer.
  • Güvenlik: Yeni araçlar aktif/pasif güvenlik teknolojileriyle daha güvenlidir.
  • Ekonomi: Yerli üretimi ve satışları destekler, kayıt dışı araçları kayıt içine çeker.
  • Altyapı ve geri dönüşüm: Yetkili söküm tesislerinde geri kazanım oranları yükselir.

Hurda Teşviki Yasasından Kimler Yararlanabilir?

Her program farklıdır; ancak tipik koşullar şöyle özetlenebilir:

  1. Araç Yaşı / Sınıfı
    • Genellikle X yaş ve üzeri (ör. 16+, 20+, 25+) binek veya ticari araçlar.
    • Çekici/römork, motosiklet gibi sınıflar bazı dönemlerde dahil/dışarıda olabilir.
  2. Mülkiyet ve Hukuki Durum
    • Araç başvuru sahibinin üzerine kayıtlı olmalı; rehin/haciz varsa kaldırılması istenir.
    • Çalıntı, şasi-motor numarası silinmiş araçlar için özel prosedürler gerekebilir.
  3. Araç Statüsü
    • Trafikten çekme”, “hurdaya ayırma” veya “kayıttan silme” işlemlerinden biri uygulanır.
    • Eksik parçalı/çalışmaz durumda olsa bile, şasi numarasının okunur ve belgeye uygun olması şarttır.

Not: Programın tutarı, kapsadığı araç yaşı, başvuru süresi ve indirim kalemleri yürürlükteki düzenlemeye göre değişir. Başvuru öncesi güncel şartları mutlaka kontrol edin.

Hurda Teşvik Türleri (Nasıl Avantaj Sağlar?)

  • ÖTV avantajı: Yeni araç alımında ÖTV’den mahsup/indirim (programa göre üst sınır ve model kısıtları olabilir).
  • MTV avantajı: Hurdaya ayrılan araç için MTV borçlarının silinmesi/indirilmesi veya gecikme cezalarında kolaylık.
  • Nakit destek / çek: Yetkili söküm tesisine teslim karşılığı nakit/çek teşviki verilebilir.
  • Harç/işlem muafiyetleri: Trafikten çekme, tescil, hurda belgeleri gibi işlemlerde harç indirimi sağlanabilir.
  • Kredi kampanyaları: Banka veya üretici finansmanı ile düşük faizli taksit seçenekleri eşlik edebilir.

Hurda Teşviki Başvuru Süreci

  1. Uygunluk Kontrolü
    • Araç sınıfı, yaşı, hukuki engel (rehin/haciz) ve borç durumunu kontrol edin.
  2. Yetkili Söküm/Teslim Noktası
    • Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı veya Emniyet listelerinde yer alan yetkili araç hurda müdürlüğü/söküm tesisi bulun.
  3. Araç Teslimi ve Belgelendirme
    • Araç tesliminde teslim tutanağı, hurdaya ayrılma belgesi ve kayıttan düşme evrakları düzenlenir.
    • Plakalar ve ruhsat iade edilir; sistemde “kayıttan silme” işlenir.
  4. Vergi/Mali İşlemler
    • Vergi dairesi kayıtları güncellenir; varsa MTV borç yapılandırma/silme süreçleri tamamlanır.
  5. Teşvik Kullanımı
    • ÖTV indirimi veya nakit destek başvuru koşullarına göre uygulanır. Yeni araç alımında fatura/tescil aşamasında indirim görünür.

Hurda Teşviki İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

  • T.C. kimlik kartı ve imza beyanı
  • Ruhsat ve plaka seti (varsa zayi tutanağı)
  • Hurdaya ayırma/kayıttan düşme talep dilekçesi
  • Rehin/haciz yoktur yazısı (varsa kaldırıldığına dair belge)
  • Vergi borcu durum yazısı (MTV)
  • Teslim edilen araca ait hurda teslim tutanağı

Programın detaylarına göre ek belgeler (vekaletname, şirket araçlarında ticaret sicil evrakı, miras/varis belgeleri) istenebilir.

Örnek Hesap: Eski Aracını Verip Yeni Araç Almak

  • Varsayım: 24 yaşındaki binek aracınızı hurdaya ayırdınız.
  • Program: Yeni binek araç alımında ÖTV’den mahsup imkânı (üst sınır: A TL).
  • Yeni araç vergisiz satış bedeli: B TL → ÖTV: C TL.
  • Teşvik sonrası ÖTV = C − A (A, program üst sınırını aşamaz).
  • Ayrıca araca ait MTV borcunuz varsa, ilgili program döneminde silme/indirim uygulanabilir.

Rakamlar dönemsel olarak değişir; burada mantığı göstermesi için şablon tutulmuştur.

Hurda Teşviki ile İlgili Sık Sorulan Sorular

Plakasız/ruhsatsız, ağır hasarlı aracım var. Yine de hurda teşvikinden yararlanabilir miyim?

Genellikle şasi numarası okunur ve mülkiyet doğrulanırsa süreç yürütülebilir. Kayıp evraklar için zayi veya trafikten men tutanakları istenir.

Hurda teşviki nakit mi, vergi indirimi mi?

Döneme göre değişir. Kimi programlar nakit çek, kimileri ÖTV/MTV avantajı sağlar; bazen ikisi birden sınırlı kapsamda olabilir.

Aynı kişi birden fazla araç için başvurabilir mi?

Sıklıkla mümkün; ancak kişi başı/araç başı limit ve aynı fatura üzerinde birden fazla teşvik yasağı gibi kısıtlar görülebilir.

Ticari araçlar dahil mi?

Bazı dönemlerde evet. Minibüs, otobüs, kamyon, kamyonet gibi sınıflara özel yaş ve tutar limitleri olabilir.

Elektrikli/hibrit araç alımında ek avantaj var mı?

Politikaya bağlıdır. Bazı dönemlerde düşük emisyonlu araçlara ekstra vergi avantajı veya kredi kampanyası tanımlanabilir.

Dikkat Edilecek Noktalar (Sık Yapılan Hatalar) Nelerdir?

  • Yanlış tesis: Yetkili olmayan yerden alınan “hurda yazıları” geçersiz sayılabilir.
  • Borç kontrolü yapmamak: Rehin/haciz/MTV borcu işlemi kilitler; önce kaldırın.
  • Zaman penceresini kaçırmak: Teşvikler süreli olur; başvuruyu son güne bırakmayın.
  • Kapsamı okumamak: Teşvik belirli model/segment veya üst fiyat sınırı içerebilir.
  • Belgeleri eksik sunmak: Tutanak, fotoğraf, kimlik ve ruhsat eşleşmeleri titizlik ister.

Çevre ve Geri Dönüşüm Boyutu

Hurda teşvikinin görünmeyen gücü “döngüsel ekonomi”:

  • Metal, plastik, cam ve lastik gibi malzemeler yüksek oranlarda geri kazanılır.
  • Söküm tesislerinin lisanslı çalışması atık yağ, akü, hava yastığı piroteknikleri gibi tehlikeli bileşenlerin güvenli yönetimini sağlar.
  • Emisyon azaltımı ve yakıt tasarrufu, ülke ölçeğinde enerji ithalatı maliyetini düşürür.

Kısa Kontrol Listesi (Checklist)

  • Araç yaşım ve sınıfım uygun mu?
  • Rehin/haciz var mı? Varsa kaldırma planı
  • MTV borcu yapılandırıldı mı?
  • Yetkili söküm tesisi belirlendi mi?
  • Gerekli belgeler tamam mı?
  • Yeni araç alımında ÖTV/MTV teşvik sınırları incelendi mi?
  • Başvuru son tarihleri not edildi mi?

2025 Hurda Teşvik Yasası Onaylandı mı?

2025 yılı itibariyle hurda teşviki yasası yürürlüğe girdi. Hurda teşviki yasası, eski araç → güvenli/temiz araç dönüşümünü hızlandıran stratejik bir araçtır. Doğru tesis ve belgelerle ilerlediğinizde, hem maddi avantaj elde eder hem de çevresel katkı sağlarsınız. Unutmayın: tutarlar, yaş sınırları, kapsam ve süre her dönem değişebilir. Başvuru öncesi güncel mevzuatı ve yetkili kurum duyurularını kontrol etmek, sürecin sorunsuz ilerlemesi için kritik öneme sahiptir.